‘Kreunen moet verdwijnen’

Begin mei regent het dagenlang en dus begin ik eindelijk aan een jaren uitgestelde klus.
Ik installeer me op zolder tussen dozen die daar tientallen jaren stof hebben kunnen vergaren.
Een voor een open ik ze, stof dwarrelt op, niezend blader ik door papieren, foto’s, documenten, tekeningen, agenda’s: restanten van lang vervlogen levens, waarvan ik een deel op afstand mee beleefde.
Uren vliegen voorbij, af en toe sta ik op, rek me uit voor het open raam, adem diep de frisse vochtige lentelucht van 2023 in.
Soms stofzuig ik, sop, zeem, ga een eindje om, drink koffie.
Ga verder.

 

Vandaag duik ik in een doos met agenda’s uit de jaren dertig, veertig en vijftig van de vorige eeuw.
Ik kijk ze door, schud ze uit, af en toe rollen er fotootjes uit, meestal naamloos, en bidprentjes, veel bidprentjes, met mij onbekende namen. 
Steeds sneller gaan ze door mijn handen, vliegen mijn ogen over de inhoud.
Het rode RPS-agendaatje met 1954 op de voorkant krijgt dezelfde behandeling.

Ik blader er vliegensvlug doorheen, het lijkt leeg, kan weg.
Dan vangen mijn ogen in een flits een tekening.
Ik vertraag, wat was dat?
Open de agenda opnieuw.
Op de binnenkant van het voorblad zie ik een kleine tekening van een babyhoofdje, in doeken gewikkeld, de ogen gesloten, uit het neusje een zuurstofslangetje.
Ik hou mijn adem in, ontroerd door de subtiele, bijna tedere potloodlijnen.
Eronder staat in kleine keurige letters: Paultje 12-2-54.
Langzaam blader ik verder.
Merk op dat de blaadjes tussen 19 januari en 15 februari ontbreken, evenals die tussen 19 februari en zeven maart.
Op donderdag18 maart lees ik een boodschappenlijstje:
Vanillewafels Verkade
e.a gemengd
trommeltje!
pond Bananen

 

 
Dan beland ik bij het binnenblad van de achterkant.
En zie een kleine tekening van een zichtbaar pasgeboren kindje, de vorm van het hoofd nog getuit, zoals je dat wel ziet na een tangbevalling.
Ook hier dat zuurstofslangetje in het neusje.
Op de eerste tekening oogde het kindje vredig, hier niet, pijn spreekt uit de potloodlijnen.
Notities naast en onder de tekening, hier is het handschrift niet keurig recht maar schuin, met lange slordige uithalen:
’11-2-45 (noot: dit is een agenda van 1954, zijn hier wellicht in de consternatie van de gebeurtenissen de 5 en de 4 verwisseld?)
uit zichzelf gehuild
ca 3 uur goed gehuild na spuit
kleur goed
Kreunen moet verdwijnen

 

Verder is de agenda leeg.
Geen naam van de eigenaar, geen adreslijsten.
Geen afspraken voor ontmoetingen of werk, feestjes, vakanties of verjaardagen.

 

 

Een paar dagen later vind ik, in een andere doos, afschriften:
Een afschrift: ‘In het register van geboorten der gemeente Haarlem is ingeschreven: Paulus Adrianus Bavo van Berendonk geboren op 11 februari negentienhonderd vier en vijftig.’
Een afschrift, akte A 216: ‘Uit het overlijdensregister der gemeente Haarlem blijkt dat aldaar op dertien Februari negentienhonderd vier en vijftig is overleden: van Berendonk, Paulus Adrianus Bavo, oud twee dagen.’

 

Het kreunen is verdwenen.

 

21-6-2023

Erf en Kust

In de tweede ronde van onze laatste dichtsessie kozen we uit de bloemlezing van Elisabeth Lockhorn ‘En blauw zal alles zijn’,  weer lukraak vijf woorden en verwerkten die in een gedicht.
Dit waren ze:
Blijvend, Kust, Richtingen, Geniet, Ingekerfde
Dit creëerde Aaltje met deze woorden:

 

 

Erf

 

Met ingekerfde richtingen is
er dit blijvend gevoel van pijn
wanneer de zee mijn voeten kust.

 

Een schip vaart van lossen naar laden
met overdaad en wordt lust
van de bonkige zeekapitein.

 

Hij geniet van zijn geile zeemanslied en
ik erf de stervende, voorgoed verloren vis.

 

 

Dit is mijn gedicht met deze woorden:
 
Kust

 

Slenterend langs de vloedlijn struikel ik
over resten plastic, peuken en papier, diep
ingekerfd in het nog natte zand, blijvend
bewaard omdat de mens de aarde niet spaart

 

Nog steeds kust de zon mij en waait de wind
de wereld open, weidsheid strekt zich uit in
alle richtingen maar ik geniet niet meer
aarzel, sta stil, buk en begin te rapen

 

30-5-2023

Hoteldebotel

Een kenmerk van echte liefde: die sterft niet mee met de geliefde maar leeft gewoon verder in je.
Toen deze week in de schrijfgroep Facebook Ultrakorte verhalen dan ook het Woord van de Week ‘hoteldebotel’ was, was dat voor mij een inkoppertje.
Even opgraven, afstoffen en draaien.
Hij klinkt weer net als toen!

 

Hoteldebotel

 

Gelukt: Ziggodome eerste rij!
Zorgvuldig bereid ik me voor: neem vrij, organiseer vervanging, regel de reis.

 

Om acht uur die avond komen de bandleden op, nemen hun plaats in, stemmen hun instrumenten, ik zwaai, ze zwaaien terug.
Dan huppelt hij het toneel op, stopt vlak voor me, zakt op zijn knieën, kijkt me diep in mijn ogen, zet in: ‘Dance me to the end of love.’
Drie en een half uur lang zingt hij.

 

Er gaan hardnekkige geruchten dat hij die avond, 25 september 2013, voor zevenduizend mensen optrad.
Dat ontken ik ten stelligste.
Hij zong alleen voor mij.

 

2-6-2023

Geluk

Ik rammel aan het harnas, morrel aan het
masker, scheur het zelfverkozen rookgordijn
aan flarden tot het eindelijk opdoemt:

 

mijn onbekende onderbewuste, mijn ongekende
hart dat straalt en een weergaloze blik biedt op
een hemelsblauw nieuw weten: dit is geluk.

 

 

30-5-2023
Dit gedicht is het resultaat van een dichtsessie met Aaltje.
Uit de bloemlezing van Elisabeth Lockhorn ‘En blauw zal alles zijn’, kozen we willekeurig vijf woorden en verwerkten die in een gedicht.
Dit waren de woorden: Rookgordijn, Onbekende, Geluk, Blik, Blauw

Nee!

De zon schijnt, de natuur ontploft in blad- en bloemenkleuren en geuren.
Een moeder en twee kleine meisjes drentelen voor me.
De jongste, ik schat haar een jaar of vier, dribbelt van bloemperk naar bloemperk.
Bij elke nieuw perk stopt ze, hurkt op haar knietjes en bekijkt en bevoelt uitgebreid bloemen en bladeren.

 

Ik vertraag mijn pas en kijk hoe ze fluwelige askruidbladeren streelt.
Enthousiast roept ze: ‘Mama, kom, deze blaadjes kan je knuffelen.’
Mama kijkt bedenkelijk: ’Merel wat fijn, maar ik hou niet zo van planten knuffelen. Ik knuffel jou liever.’
Ze hurkt: ‘Mag ik jou knuffelen?’
‘Nee!’ roept Merel resoluut en aait liefdevol het  grijze askruid.

 

Op mama’s gezicht wisselen begrip, ergernis en twijfel elkaar af.
De tijd dat je kinderen ongevraagd lekker kon knuffelen is voorbij.
Je leert ze om nee te zeggen als er iets wordt gevraagd of gedaan wat ze niet willen.
Goed zo mama, goed zo Merel!

 

Waarom gaat mijn hart zo uit naar Merels beteuterde mama?

 

2-6-2023

Verlate krabbel

Ze zeggen: het lezen van een boek is
als een literaire zelfkastijding: getreuzel en
gesteggel, alleen voor doorbijters.

 

Dus verbeelding is een illusie? Laten we
eerlijk zijn: begin nou eens met het
afbreken van die muur van anonimiteit.

 

Geef die vrouw wat te doen, en wel hierom:
ik wil schrijven zoals een balletdanser danst,
grote ambities: zoeken naar een stip op

 

de horizon, onverwachte ontdekkingen verborgen
onder een dikke laag beeldvorming, veel
persoonlijke verhalen, ook over ranja kun je dichten.

 

Wat is de ergste kritiek die ik zou kunnen krijgen?
vereerd verguisd verkoren, hardnekkig egalitair
zelfbeeld, kuthoer je krijgt een kogel door je hoofd.

 

Felle voor- en tegenstanders. Geen zuivere koffie.
Ik ben er helemaal klaar mee, geef geen
antwoord op vragen die niet zijn gesteld.

 

was getekend:
Schrödingers kat in de quantumwereld

 

29-5-2023
Dit is een ‘koppensneller’: een gedicht samengesteld uit krantenkoppen. In dit geval uit De Volkskrant en het Volkskrant magazine van 27-5-2023

Apotheek

Als hij is uitgerust, pak ik zijn jas, help hem met aantrekken.
‘Kom, even een ommetje, halen we gelijk je medicijnen op.’
Altijd voegde hij zich naar mijn tempo, nu hou ik mijn passen in, zo schuifelen we de honderd meter naar de apotheek.
Binnen kijk ik bezorgd rond, het is druk, dat houdt hij niet vol, toch trek ik een nummer want zijn pijnmedicatie is bijna op.

 

We gaan zitten en wachten.
Hij bladert door folders die middelen aanprijzen tegen voetschimmel, zonnebrand, verkoudheid.
Ik zou er wat voor geven als we daar voor hier waren.

 

Als we aan de beurt zijn, zoekt hij steun bij de balie, hijgt zijn naam en geboortedatum en: ‘herhaalmedicatie.’
Een ons onbekende assistente, groot en stuurs, kijkt op de klok, schudt haar hoofd, zegt streng: ’U bent te vroeg, herhaalmedicatie verstrekken we pas na drie uur en het is nog maar kwart voor drie.’
Ze wendt zich van ons af, kijkt de zaak rond: ‘Wie volgt?’

 

Hij krimpt in elkaar als een geslagen hond, sjokt zwijgend naar de deur.
Ik sta stil, woede vlamt op in me, machteloos kijk ik rond.
De assistente die we al jaren kennen, vangt mijn blik, onderbreekt het gesprek met haar klant en komt naar me toe: ‘Hoe gaat het?’
Ik vertel dat we zijn morfine niet mee krijgen omdat we een kwartier te vroeg zijn.
Ze schrikt zichtbaar, haast zich naar de kast met herhaalmedicatie, zoekt en komt terug met onze medicatie.
Met een rood hoofd reikt ze me de doos aan en stamelt: ‘Sorry sorry, natuurlijk geldt die regel niet voor u in deze situatie, ik vind dit zo erg, dit had nooit mogen gebeuren. Excuses!’

 

17-5-2023

Trapsgewijs

In de gang weet ik het nog
onderaan de trap weifel ik toch
zie me zitten: denker op de derde tree
wat moet naar boven wat naar benee,  wat weg?
Niemand roept waar iets is
stampt na een feest wankelend
omhoog, roetsjt met drie treden
tegelijk naar beneden want verslapen

 

En jij daartussen, baken en obstakel
verzonken in de ban van de ring
ik hoor je adem, voel je warmte
onverstaanbare treden verstoren de stilte
eensgezind negeren we alle
als was rond slingerende vragen
het antwoordprogramma is immers
al een eeuwigheid gestopt

 

Ik weet het weer, ingebed in mijn
vandaag gaat ons gisteren gewoon door
met een eindelijk onbezwaard
gemoed zweven wij in en uit de tijd

 

Geschreven in het kader van de les over Marijke Hanegraaf in de cursus ‘Poëzie online voor gevorderden’

 

 

23-12-2022

Alsjeblieft niet

Naast mij een appel eten of de inhoud van je neus.
Bloemkool met een papje, je wordt echt niet slimmer als je iets eet wat lijkt op hersens.
Erwtensoep, iets wat oogt, ruikt en smaakt alsof het al is verteerd heet, niet voor niks snert.
Koffie met melkvellen.
Lippenstiftvlekken op tanden.
Poep scheppen op je verjaardag omdat het zondag is en je toilet verstopt.

 

In een restaurant naar het toilet verdwijnen als de rekening komt.
Politici geloven, ook niet als ze lijken op je goudeerlijke zoon.
Met de eer strijken, als je wilt strijken ligt er nog wel ergens een gekreukelde blouse.
Leedvermaak, leed en vermaak rijmen niet met en niet op elkaar.
Krokodillentranen huilen als je geen krokodil bent.
Ruzie maken bij een graf.

 

Alsjeblieft?

 

2023

Behanginstructie voor versleten hartkamers

1 Meng de oude versleten lagen wandbekleding met vloeken en tranen tot ze papperig zijn.
2 Lepel ze los, de oudste lagen weigeren vaak om los te laten, schuur die desnoods met grof geweld los, tot ze schrijnend de pijp aan Maarten geven.
3 Breng deze zooi naar het grof vuil, meteen want het is net onkruid: als je even niet kijkt, steekt het de kop weer op.
4 De gaten en scheuren die je nu ziet in de kale wanden, boor je uit, voorzichtig, maak ze niet groter dan ze al zijn.
5 Plamuur de schone holtes zachtjes dicht met een mix van zonlicht, kruinknuffels en Cohen.

 

6 Controleer voor je begint, het nieuwe behang op voldoende passie en pioenrozen.
7 Knip het in dwaze banen en bestrijk die overvloedig met zelfspot, lavendelgeur en zeezicht.
8 Plak de banen zorgvuldig schots en scheef maar vermijd confrontaties, dus: niet stotend plakken.
9 Als dat gebeurd is, strijk je de wanden glad met geduld en compassie.
10 Pas als alles glad geheeld is, snij je met een stanleymes losse eindjes en onverhoeds meegeplakt nieuw zeer weg.

 

Tenslotte: borstel de mooie nieuwe wanden nu liefdevol tot ze soepel openen voor uitdagingen en als vanzelf sluiten voor herhalingen van oud fout.

 

Succes!

 

 

3-5-2023