Louk en oma

Daar ligt hij, vers van de pers: de proefdruk van ‘Louk en oma’, mijn ‘project 2022.’
Langzaam blader ik er doorheen, de laatste aanpassingen zijn verwerkt maar natuurlijk zie ik nog een gemiste komma en even later mailt zoon me ook nog een paar ‘puntjes op i’s.’
De aller allerlaatste aanpassingen, dan gaat het naar de drukker voor de (eerste) oplage.

 

In juni, tijdens een wandeling, kwam het in me op: dit is het moment: ik ga alle verhalen en gedichten die ik de afgelopen jaren schreef over kleinzoon Louk, verzamelen in een mooie bundel.
Zo gezegd zo gedaan: ik zocht ze bij elkaar, herlas ze kritisch, paste aan, herschreef alinea’s, besloot tot een chronologische rode lijn: de teksten meanderen van zijn geboorte naar nu, vijftien jaar later.
Een leuke klus.
Toen ik alle teksten chronologisch had geordend en ze nog een keer doorliep, zag ik het: ik had nooit geschreven over twee dieptepunten … Oef.
Begrijpelijk natuurlijk, maar toch, ze zijn onlosmakelijk verbonden met  Louk en vormen cruciale keerpunten in zijn leven.
Dus volgde een zware klus: die dieptepunten vast leggen.
Het was intensief maar het lukte: het verhaal over de buschauffeur is geschreven en ook het verhaal over ‘de zwarte bladzijde’, die ongeveer een jaar duurde maar de opmaat bleek naar een beter leven voor Louk.

 

In augustus mailde ik alle teksten naar schrijfmaatjes Mechtilde en Nancy die ze kritisch doornamen en constructieve feedback gaven, die ik verwerkte.
De teksten werden er beter van!

 

De afgelopen maanden bogen zoon en schoondochter en haar zus zich over de teksten, de vormgeving en de illustraties.
Ze stuurden een conceptversie, daar vlooide ik ook weer foutjes uit.
Gisteren brachten zoon en Louk de proefdruk die nu voor me ligt.
Ik ben er blij mee!
Louk is er ook blij mee, niet met de inhoud maar met de voorkant: ‘Tijger! Haan! Oma knippen!’
Maar dat deed oma niet deze keer.

 

Heb je belangstelling voor een of meer exemplaren van ‘Louk en oma’?
De (kost)prijs is € 15,-  per stuk plus eventuele verzendkosten.
De eerste oplage wordt afgestemd op de vraag die er is.
Mail: bundel@coradichterbij.nl 
Graag doorgeven voor 1 januari 2023.

 

18-12-2022

Koud werk

Eerst draait hij de waterkraan beneden dicht, dan is hij een tijd bezig met de  wateraansluiting en -afvoer, daarna zet hij de kraan beneden weer open en hoera: ik hoor water, ik kan weer wassen.

 

Bij de koffie vinden we elkaar in onze afkeer van kou en ‘echte’ Hollandse winters.
Hij grinnikt: ‘Terwijl ik toch twintig jaar koud werk had.’
‘Koud werk? Wat is koud werk?’
Geanimeerd vertelt hij over de twintig jaren dat hij baas was over de koel- en diepvriessectie in een supermarkt.
Installeren, inrichten, repareren, bestellen, (bij)vullen: ‘Dát was pas koud werk, daar is uw zolder warm bij.’

 

Na de koffie krabt hij zijn kin en zegt voorzichtig: ‘Ik wil u nog wat laten zien.’
Als ik knik, zet hij de wasmachine aan en wijst na een paar minuten op de kleur van het water in de leeg draaiende trommel: ‘ziet u die kleur?’
Ik kijk en schrik: ‘O jee, dat is gewoon goor, hoe kan dat?’
Weer krabt hij zijn kin, dan wijst hij me vriendelijk op de ‘clean machineknop’ en legt uit waar die voor is: ‘als u dat programma af en toe aanzet, blijven de buitenkant en de binnenkant van de trommel schoon en dat water ook.’
‘Hoe vaak is af en toe? Vast vaker dan een keer in de zes jaar?’
Hij lacht gemoedelijk: ‘Een keer per twee maanden is wel goed.’
Dan snap ik hem: ‘Ik heb hem dus verwaarloosd?’
‘U zegt het.’
‘En dan was deze reparatie niet nodig geweest?’
‘Nee dat staat er los van, dat was normale slijtage voor een machine van zes jaar.’

 

Mijn was wordt weer heerlijk schoon, schoner verbeeld ik me.
Maar ik voel me een beetje viezig …

 

14-12-2022

Opdracht

Voor het onbevangen kind dat ontworsteld aan een moederlijf
weerloos een wereld intrekt van klatergoud en bedrog:
kijk met je hart, luister met je ziel, leer vergeven.

 

Voor de ziel met mankementen aan zijn buitenkant waar
onwetende omstanders over oordelen en van alles van vinden:
kijk met je hart, luister met je ziel, leer vergeven.

 

Voor de wantrouwige met intuïtieve ingevingen die overal
opzet en onraad ziet en enkel onbegrip ontmoet:
kijk met je hart, luister met je ziel, leer vergeven.

 

Voor de verlatene, verlangend naar voorbije tijden, die zich
vastklampt aan anderen, omdat hij ‘alleen’ aanziet voor eenzaam:
kijk met je hart, luister met je ziel, leer vergeven.

 

Voor jou die zich in hen herkent, open je armen, omarm en
verwarm hen want je weet: zij zijn jou en jij bent hen en er valt
niets te vergeven als je kijkt met je hart en luistert met je ziel.

 

 

november 2022
Naar aanleiding van de les over dichter Dylan Thomas in de cursus Poëzie online

Nothing else matters

Als ik de hoek omsla en het achterpad oploop, hoor ik het al: uit een bovenraam van het hoekhuis dreunt een muur van, ja van wat?
Klereherrie vind ik het, de mooiste muziek aller tijden, vindt de puber.

 

 
Ik beleef een waar deja vu: mijn vader vond mijn muziek, Beatles, Stones, Animals, gruwelijke herrie.
Nu, twintig jaar later, zijn de rollen omgedraaid.
Ik sta in zijn schoenen.
Ze knellen.

 

 
Vele keren al riep ik onder aan de trap: ‘ZÀCHTER!’
Dat hoorde hij natuurlijk niet, dus toog ik zuchtend naar boven.
Aankloppen, wat hij natuurlijk ook niet hoorde, maar ja, dat was wel een basale huisregel.
Tenslotte de deur open gooien en gebaren: ÚIT!
Een keer wachtte ik na het zinloze roepen onder aan de trap.
Dacht na.
Opende de meterkast, trok stoppen los totdat een immense stilte volgde.
Een zwaar overdreven actie, vond de puber, die meteen verontwaardigd zijn kamer uitkwam.

 

 
Terwijl ik onder luide heavy-metal-klanken de keuken instap, peins ik over vroeger en nu en over muzieksmaken en opvoeden.
Ik trek mijn jas uit, zet thee, beklim de trap, klop aan, ga naar binnen, ga zitten, maak een draaigebaar met mijn hand.
Puber zet de muziek af, klaar voor de preek, zijn gezicht op onweer.
‘Nee’, zeg ik, ‘laat maar aan maar alsjeblieft zachtjes en wil je me nou eens uitleggen wat jij mooi vindt aan deze muziek?’

 

 
Stuurse puber kijkt me ongelovig aan maar ik dring aan.
Dan krijg ik een college in heavy metal: over bassen en drums en het belang van meer decibellen omdat dat de tekst ondersteunt.
Over Metallica, de beste heavy-metal-band ooit.
Wat maakt hen de beste?
Ik krijg een lesje in het ontstaan van de band, de samenstelling, de achtergrond van de bandleden, hoe ze met elkaar omgaan, hoe ze hun muziek componeren.
‘Luister’, zegt de inmiddels enthousiaste puber, hij zet ‘Nothing else matters’ op en pakt de tekst erbij, ontleedt die tot in detail.
Er gaat een wereld voor me open.
Ineens snap ik dat ‘Welterusten meneer de president’, dé protestsong uit mijn tijd, opvolgers in nieuwe jasjes heeft gekregen.
Voor het eerst luister ik echt.

 

 
Niet dat de decibeldiscussies daarna voorbij zijn, die blijven tot er headphones op de markt komen.
Maar als ik thuis kom, wordt de muziek zonder aandringen zachter gedraaid.
En puber blijkt niet alleen van heavy metal te houden: op een dag kweelt Mecano luidkeels ‘Hijo de la luna’ uit het raam, een melodieus romantisch Spaans soft pophitje.

 

Jaren later wijst zoon me op het net uitgekomen ‘Nothing else matters’ van Metallica in samenwerking met het San Francisco Symphonic Orchestra.
Een symfonische versie van deze heavy metalhit.
Prachtig, vind ik.
‘Cool’ vindt zoon.

 

 
Nee, ik heb me niet bekeerd tot heavy metal maar kan het beter horen.
Zet in de sportschool het geluid harder als ‘Nothing else matters’ voorbij komt in mijn Spotify sportlijstje.
Je kan er namelijk heerlijk op trainen.

 

 
 
2-12-2022

De ganzenveer

Een dierbare herinnering

 

 
Blij begroeten we elkaar, het voorbije jaar vervaagt in onze omhelzing.
Struinend door de duinen vertel ik zorgelijk over tegenslagen en over mijn overvolle agenda.
Ze staat stil, kijkt me aan: ‘Wat wil je echt?’
‘Schrijven!’
Het komt uit mijn tenen.
‘Wat houdt je tegen?’
Ik ratel een ratjetoe aan mitsen en maren en eindig met de reactie van een collega: ‘Jij? Schrijven? En dan wil je zeker ook nog gelezen worden. Er zijn al veel te veel slechte schrijvers.’  
Naar adem happend sta ik stil, weer helemaal terug in dat gesprek, tranen rollen over mijn wangen.

 

Zoekend kijkt ze rond, haar ogen glijden over het duinpad.
Ze bukt, haar handen zoeken tussen de losse bladeren en takjes naast het pad, rapen iets op, geven het mij: ‘Schrijf!’

 

Nb: ganzenveren worden spiritueel o.a. gezien als brengers van goed nieuws en nieuwe kennis

 

 
2012

Tijd

De lucht strooit glasheldere spatjes die je pas voelt als je stil staat en luistert, gezicht omhoog.
Op open stukken geeft de novemberwind ons een draai om onze oren.
Onder bomen dwarrelen buien van gele en rode bladeren op ons neer, oplichtend in de lage zon.
Als andere wandelaars ons pad kruisen, vallen gesprekken stil.
Vriendelijke groeten worden uitgewisseld.
‘Goede middag’
‘Goeie morgen’
‘Goeie middag’
Wat is het eigenlijk, ochtend of middag?
Het doet er niet toe.
Tijdloos lopen we door.

 

Goeiedag!
26-11-2022

Pijn en Kruispunt

In de tweede ronde van onze dichtsessie van vorige week, vormden deze woorden de uitdaging om te verwerken in een gedicht:
Heenweg, Naderen, Letters, Engel, Ontzetting.
Dit is Aaltjes gedicht:

 

Pijn

 

Met ontzetting nam ik plaats
Op mijn knieën in hard grind
voor de steen, waar in gebeitelde letters
te lezen stond: ‘Rust zacht Engel.

 

Voor jou was de heenweg zwaar.
een hellegang zoals je aan je kruis genageld
bij het naderen van het Hemelse Jeruzalem.
een laatste woord riep: ik verstond

 

‘Vader, waarom heb je mij verlaten?’
Dat ik bij je geboorte dit niet heb
voorzien doet mij alsnog pijn.
Bij je graf uit ik mijn spijt

 

met pijnlijke knieën in hard grind.
Het had anders moeten gaan;
beter was je geen mens geweest
en had ik het niet verkeerd gedaan…

 

***

En dit kwam er bij mij uit:

 

Kruispunt

 

Op de heenweg zocht mijn brein eindeloos
naar betekenis en verklaring voor verdriet en
tegenslag. Ik verzamelde letters, vond woorden
schreef zinnen vol ontbering en ontzetting

 

Op het kruispunt halverwege, naderen de duivel van
eeuwig uitstel en de engel van compassie elkaar en
strijden grove verwijten tegen vergeving en genade.
Ik groet ze en loop door, lichter dan ooit eerder

 

 

16-11-2022

CorAaltjes november 2022

Gisteren deden we weer een dichtsessie, Aaltje en ik.
We prikten om de beurt een willekeurig woord uit een boek en verwerkten deze woorden elk in een gedicht: een CorAaltje.
Deze keer kwamen de woorden uit ‘Cliënt E. Busken’ van Jeroen Brouwers.
Dit waren de woorden in de eerste ronde:
Gebonk, Voordat, Afwacht, Prenten, Hersens.
Dit is Aaltjes CorAaltje:

 

De wolven

 

 
Gebonk op de deur. Voordat we de betekenis
beseffen van wat of hoe duiken we onder.
Koelte en duisternis in de kelder,
laat de wolven maar huilen, zegt vader.

 

Laat de wolven huilen daarbuiten ze dreigen
met tanden door het kelderraam Ze dragen
helmen met lantarenlicht, het oog van hun geweer
op ons gericht. Vader weet van geen betekenis.

 

Zoals de wolf afwacht. Het harig monster. Hij
slaat gaten met granaten. Laat zijn prenten
achter voor doden die opspringen uit hun grafgaten

 

terwijl onze harten exploderen. De splinters
maken onze hersens bewust wat oorlog is.
Laat de wolven maar huilen, zegt vader.

 

En dit is mijn CorAaltje:
Mijmering

 

Gaandeweg haperen mijn hersens almaar
meer, vervaagt mijn verleden, gaan feiten
verloren in gemijmer over vallende bladeren, verdrinkt
mijn vroeger in een zee van onverteerd zeer

 

Mijn hart dat aarzelend afwacht, blijft zich met
bang gebonk inprenten: het komt goed
het komt goed, het komt vast weer goed
voordat het onherroepelijk fout gaat

 

16-11-2022

Zin

Ik wacht op de bus, het motregent uit een grijze lucht.
In mijn oren zingt Rowwen Hèze over November, in gedachten citeer ik het gedicht van J.C. Bloem: ‘Het regent en het is november.’

 

Ik bestudeer de levensgrote affiche op de zijruit van de abri.
Tussen felrode tomaten, oranje wortels en een bonenmix staat een kom soep, aangeprezen door ’s lands grootste worstenmaker.
Ik peins nog over niet genoemde kleine lettertjes-ingrediënten als er een klein busje met gierende remmen stopt voor mijn neus.
Een jonge man springt eruit, slaat de deur dicht, rent naar de achterkant, opent die, grijpt een lange stok en twee opgerolde affiches.
Vriendelijk vraagt hij of ik even aan de kant wil gaan.
Hij opent de plastic ramen, rukt aan beide kanten de affiches los, vouwt ze op, rolt de nieuwe affiches open en bevestigt ze, pijlsnel en kaarsrecht.
Bewonderend kijk ik toe, tot me opvalt: de nieuwe affiche is exact dezelfde als degene die hij net verwijderd heeft.
Wijzend naar de soep, vraag ik: ‘Dat is dezelfde, is dat de bedoeling?’
Haastig bezig zijn spullen weer in te laden, kijkt hij verstoord om: ‘Nee, dit is een andere.’
‘Echt niet, dit is precies dezelfde.’
Hij haalt zijn schouders op, ‘Ik moest deze vervangen’, stapt in en scheurt weg.

 

De bus is te laat.
Het gaat harder regenen.
Rowwen Hèze en J.C. Bloem, ik ben het zó met ze eens.

 

9-11-2022

Requiem

Dit is een Koppensneller: samengesteld uit krantenkoppen uit Volkskrant en Trouw van 3 en 4 november j.l.

 

 

Eenzamer in New York dan op een onbewoond
eiland, een associatieve reis vol visuele prikjes,
het grimmige slagveld een elegant gefilmd kunstwerk,
de camera vertelt alles, bloedstollend maar moet het
allemaal zo heftig? Het blijft in golven komen: hoop
en wanhoop, als niets echt goed helpt, probeer dan alles

 

Waar staan we precies? Angstcultuur en chaos, mensen
zeggen de vreemdste dingen, hopen dat er nooit consensus
komt, de karikaturen, nieuwe verdachten, de standpunten,
blinde haat, onze neiging tot ruziemaken strekt zich uit tot
in het heelal, het houdt nooit op. De empathische blik,
onuitgesproken intimiteit, ze staan er niet om te springen.

 

Lichtpuntjes zijn er ook, toen ik mij verloren voelde en jij
mij vond. Adembenemend mooi, dát werd tijd. Toch vind
ik, gezagsgetrouwe hooligan in geluksonderbroek, mild in
vergelijking met anderen, verliezen stiekem mooi, misschien
niet heel verfijnd maar wel effectvol. Simpelweg rouwend in
de Dapperstraat, met verhalen vol verdriet en gemis in de oren.

 

Iemand wordt
hopeloos verwacht
iemand dagdieft
een hele dag aan stilstaand water
iemand heeft zin in mogelijks
iemand houdt beide armen wijd
voor wie er mooi in past

 

 

 

 

6-11-2022